- Πυγμαίοι
- Λαοί της Αφρικής που κατοικούν κατά μικρές ομάδες, στις πιο απρόσιτες ζώνες των ισημερινών δασών της κεντρικής Αφρικής από την Γκαμπόν και το Καμερούν έως την Ουγκάντα, τη Ρουάντα και το Μπουρούντι.
Αν και μερικοί ανθρωπολόγοι θεωρούν ότι οι Π. ανήκουν σε έναν κορμό νεγροειδών, υπάρχει αξιόλογη ποικιλία μορφών· εξάλλου, τα ιδιόμορφα χαρακτηριστικά τους τους διαφοροποιούν καθαρά από τους νεγροειδείς και από τις άλλες μεγάλες ανθρώπινες ομάδες. Είναι πάντως δυνατόν να καθοριστούν μερικά χαρακτηριστικά κοινά σε όλους τους Π., τους οποίους μερικοί επιστήμονες χαρακτηρίζουν εσφαλμένα με το όνομα νεγρίλλοι (μικροί νέγροι): με τους νέγρους έχουν πραγματικά κοινό μόνο το καφέ σκούρο (και μερικές φορές κοκκινωπό) χρώμα του δέρματος. Σήμερα οι ανθρωπολόγοι προσπαθούν να υποδιαιρέσουν τους Π. σε δύο ξεχωριστές φυλές: τη φυλή Μπαμπούτι και τη φυλή Μπαμπίνγκα. Οι φυλές αυτές έχουν κοινά το χρώμα του δέρματος, το αρκετά μικρό ανάστημα (κατά μέσο όρο 150 εκ.), το αρκετά άφθονο τρίχωμα, τα κατσαρά μαλλιά, το μεγάλο κεφάλι, στρογγυλωπό και μέσου πλάτους. Οι δύο φυλές παρουσιάζουν επίσης τη μύτη πεπλατυσμένη και ευρεία, με ρουθούνια που προεξέχουν σχεδόν ως την άκρη (γι’ αυτό η μύτη φαίνεται, κατά συνέπεια, τρίλοβη) και χείλη στενά.
Οι Μπαμπίνγκα διακρίνονται από τους Μπαμπούτι από το ελαφρά ψηλότερο ανάστημα (μέσος όρος 152 εκ.), το πλατύτερο κρανίο και τη λιγότερο πεπλατυσμένη μύτη.
Οι Π. είναι από τους αρχαιότερους κατοίκους της Αφρικής· η κυριαρχία τους εκτεινόταν κάποτε σε όλη την ισημερινή και κεντρική Αφρική και ίσως συνδέονται με τους λαούς χαμηλού αναστήματος της νότιας Ασίας (πυγμοειδείς). Η ιδιαίτερη εξειδίκευση των Π., που καθορίζεται από την προσαρμογή, εξηγεί κατά ένα μέρος τον πολιτισμό τους, που είναι πάρα πολύ απλός. Η διατροφή βασίζεται κυρίως στις ατομικές συλλογές, κυνήγι και αλιεία. Οι κατοικίες αποτελούνται από πλεκτά κλαδιά· τα ρούχα τους δεν είναι παρά ένα περίζωμα. Τα στολίσματα και τα μουσικά όργανα είναι σχεδόν άγνωστα. Στην κοινωνική ζωή παρατηρείται επίσης μεγάλη απλότητα, η οικογένεια είναι μονογαμική με ισότητα δικαιωμάτων άντρα και γυναίκας και από πνευματική άποψη υπάρχει ένας στοιχειώδης μονοθεϊσμός. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Π. έχουν ηπιότατα έθιμα και δε γνωρίζουν ούτε τον πόλεμο. Λείπουν αρχηγοί και ιεραρχική διάρθρωση. Πλούσια είναι η προφορική φιλολογία τους (θρύλοι, μύθοι, τραγούδια, παραδόσεις) που χρονολογείται από τους αρχαιότατους χρόνους. Μόνο κατά ένα μέρος έχουν αφομοιώσει έθιμα των νέγρων, ενώ είναι απόλυτα αδιάφοροι για τον σύγχρονο πολιτισμό, εφόσον το περιβάλλον των δασών είναι επαρκές για τις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
Η οικογένεια των Πυγμαίων βασίζεται στις αρχές της αμοιβαίας ισότητας. Γυναίκες Μπαμπίνγκα στην Ιτούρι (βορειοανατολικό Ζαϊρ).
Dictionary of Greek. 2013.